Take care
- Currency Guideline : આજથી ૨૦૦૦ રૂપિયાની નોટો બદલવામાં આવી રહી છે. પરંતુ લોકો બેંકમાં જવાને બદલે તેને બદલવાનો સરળ રસ્તો પણ શોધી રહ્યા છે. જો તમને પણ નોટ બદલવાની ઉતાવળ હોય તો ખાસ ધ્યાન રાખો કે કોઈ તમને નકલી નોટો ન ફટકારી દે.
બેંકોમાં આજથી ૨૦૦૦ રૂપિયાની (2000 rupees) નોટો બદલવાની શરૂઆત થઈ ગઈ છે. નોટ બદલવા માટે મોટી સંખ્યામાં લોકો બેંકોની બહાર કતારોમાં ઉભા જોવા મળે છે. રિઝર્વ બેંકના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસે (Governor Shaktikanta Dase) લોકોને અપીલ કરી છે કે નોટ બદલવા માટે ચાર મહિનાનો સમય છે.
એટલા માટે તેઓએ ગભરાવાની જરૂર નથી અને સરળતાથી ૨૦૦૦ રૂપિયાની નોટ બદલવી. જો તમને પણ ૨૦૦૦ રૂપિયાની નોટ બદલવાની ઉતાવળ છે. તો જરા રાહ જુઓ. કારણ કે નોટ બદલવાની ઉતાવળ તમને મોંઘી પડી શકે છે અને તમે નકલી નોટ ગેંગનો શિકાર બની શકો છો.
શા માટે સાવચેત રહેવાની જરૂર છે ?
બિહારની રાજધાની પટનામાં નકલી નોટ બનાવતી ગેંગનો પર્દાફાશ થયો છે. પોલીસે સોમવારે ત્યાં દરોડો પાડીને ૧ લાખ૭૭ હજારની નકલી નોટો જપ્ત કરી હતી. આ ગેંગ નકલી નોટો છાપતી હતી તેથી તમારે ૨૦૦૦ રૂપિયાની નોટ બદલતી વખતે ખૂબ કાળજી રાખવાની જરૂર છે.
તેથી જો તમને બેંક સિવાય અન્ય કોઈ જગ્યાએથી ૨૦૦૦ રૂપિયાની નોટ એક્સચેન્જ મળી રહી છે. તો નોટને સંપૂર્ણ રીતે તપાસો. તમે અસલી અને નકલી નોટોને સરળતાથી ઓળખી શકો છો. આ માટે ભારતીય રિઝર્વ બેંકે માર્ગદર્શિકા જાહેર કરી છે.
આ રીતે તમે વાસ્તવિક અને નકલી વચ્ચે તફાવત કરી શકો છો :
જો તમને ૨૦૦૦ રૂપિયાની નોટ બદલ્યા પછી ૫૦૦ રૂપિયાની નોટ મળે છે. તો તમે તેને સરળતાથી ચેક કરી શકો છો. રિઝર્વ બેંક અનુસાર ૫૦૦ રૂપિયાની નવી સિરીઝની નોટો પર મહાત્મા ગાંધીની તસવીર અને રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાના ગવર્નરના હસ્તાક્ષર છે. દેશના સાંસ્કૃતિક વારસાને દર્શાવતી નોટમાં લાલ કિલ્લાનો આકાર પણ દેખાય છે. નોટનો મૂળ રંગ સ્ટોન ગ્રે છે. નોટમાં અન્ય ડિઝાઈન અને ભૌમિતિક પેટર્ન છે. RBI અનુસાર, નોટની સાઈઝ ૬૩ mm x ૧૫૦ mm છે. આ સિવાય નોટની મધ્યમાં મહાત્મા ગાંધીનો ફોટો હશે.
ઈલેક્ટ્રોટાઇપ વોટરમાર્ક :
ગેરંટી કલમની જમણી બાજુએ આરબીઆઈનું પ્રતિક રિઝર્વ બેંકના ગવર્નરની નિશાની અને મહાત્મા ગાંધીની તસવીર સાથે વચન કલમ જોવા મળે છે. નોટમાં મહાત્મા ગાંધીનું પોટ્રેટ અને ઈલેક્ટ્રોટાઈપ (500) વોટરમાર્ક છે. નોંધમાં ઉપર ડાબી અને નીચે જમણી બાજુએ ચડતા ફોન્ટમાં અંકો સાથે નંબર પેનલ છે. ત્યાં, નોટની જમણી બાજુએ અશોક સ્તંભનું પ્રતીક છે.
૨૦૦૦ રૂપિયાની નોટની બારીકાઈથી તપાસ કરવામાં આવશે :
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) દ્વારા કહેવામાં આવ્યું છે કે બેંકમાં જે ૨૦૦૦ રૂપિયાની નોટો બદલાઈ રહી છે તેની બારીકાઈથી તપાસ કરવામાં આવશે. તેની સચોટતા અને વાસ્તવિકતાની ખાતરી કરવા માટે તેને નોટ સોર્ટિંગ મશીન્સ (NSM) દ્વારા વર્ગીકૃત કરવામાં આવશે. નકલી નોટોના સંબંધમાં આરબીઆઈ દ્વારા આપવામાં આવેલી માર્ગદર્શિકા અનુસાર મશીન દ્વારા બેંકના કાઉન્ટર પર એક્સચેન્જ કરવા માટે ગ્રાહક દ્વારા આપવામાં આવેલી રૂ. 2000ની નોટોના ચેકિંગ દરમિયાન જો આમાંથી કોઈ નકલી જણાશે. તો બેંક તેની તપાસ કરશે.
પગલાં લઈ શકાય :
આવી દરેક નોંધ રેકોર્ડ માટે અલગ રજિસ્ટરમાં દાખલ કરવામાં આવશે. આ સમય દરમિયાન જો કોઈ બેંક આવી નોટો ગ્રાહકોને પરત કરતી જોવા મળશે તો નકલી નોટોમાં બેંકની સંડોવણી ધ્યાનમાં લેવામાં આવશે અને દંડ પણ વસૂલવામાં આવશે.
નકલી નોટો મળવા પર એફઆઈઆર :
જો કોઈ વ્યક્તિ દ્વારા બદલાતી દસ નોટોમાંથી ચાર નોટ નકલી જણાય તો આ સ્થિતિમાં બેંક શાખા માસિક રિપોર્ટમાં પોલીસને જાણ કરશે. બીજી તરફ જો આ સંખ્યા પાંચ કે તેથી વધુ છે. તો આ મામલે એફઆઈઆર નોંધવામાં આવશે અને તેમની તપાસ કરવામાં આવશે.
આ પણ વાંચો :-