રથયાત્રાએ ભગવાન જગન્નાથ, બલભદ્ર અને દેવી સુભદ્રાના ભક્તો માટે એક અતિ પવિત્ર અને આનંદમય તહેવાર છે. દેશભરમાં અને વિશ્વભરમાં આ યાત્રા ધામધૂમથી ઉજવાય છે, અને દરેક ક્ષેત્રની પોતાની આગવી પરંપરાઓ અને પ્રસાદ ધરાવવાની રીતો હોય છે. આ વખતે ભગવાન જગન્નાથની 148 મી રથયાત્રા છે.
રથયાત્રાના આ અવસરે ભગવાન જગન્નાથને મુખ્યત્વે છપ્પન ભોગ (મહાપ્રસાદ) અર્પણ કરવામાં આવે છે, પરંતુ આ સાથે મગનો પ્રસાદ પણ અર્પણ કરવાની પ્રથા પ્રચલિત છે. અહીં જાણો રથયાત્રામાં મગનો પ્રસાદ શા માટે ધરાવવામાં આવે છે જાણો કારણો
- પૌષ્ટિકતા: મગ એ એક અત્યંત પૌષ્ટિક અને સુપાચ્ય કઠોળ છે. ડબલ સીઝનમાં આવતા આ તહેવાર દરમિયાન, શરીરને હળવો અને પૌષ્ટિક આહાર આપવો હિતાવહ છે. મગ સરળતાથી પચી જાય છે અને શરીરને જરૂરી એનર્જી પૂરી પાડે છે, જે લાંબા સમય સુધી ચાલતી રથયાત્રામાં ભાગ લેનારા ભક્તો માટે ખૂબ ફાયદાકારક છે. તેને બાફીને, ફણગાવીને કે દાળ સ્વરૂપે પ્રસાદમાં શામેલ કરી શકાય છે.
- સાત્વિકતા અને શુદ્ધતા: ધાર્મિક વિધિઓમાં સાત્વિક આહારનું વિશેષ મહત્વ હોય છે. મગને સાત્વિક ભોજનમાં ગણવામાં આવે છે, જે મન અને શરીરને શુદ્ધ રાખવામાં મદદ કરે છે. ભગવાનને શુદ્ધ અને સાત્વિક વસ્તુઓ અર્પણ કરવી એ ભક્તિનો એક મહત્વનો ભાગ છે.
- સરળતા અને ઉપલબ્ધતા: મગ એ ભારતમાં સરળતાથી ઉપલબ્ધ થતું કઠોળ છે. તેને તૈયાર કરવામાં પણ બહુ સમય લાગતો નથી. મોટા પાયે પ્રસાદ વિતરણ કરવાનું હોય ત્યારે, મગ જેવી સરળતાથી બનતી અને ઉપલબ્ધ વસ્તુ ખૂબ અનુકૂળ રહે છે.
- પરંપરા અને માન્યતાઓ: કેટલાક પ્રદેશોમાં અથવા ચોક્કસ મંદિરોમાં, રથયાત્રા દરમિયાન મગનો પ્રસાદ અર્પણ કરવાની પરંપરા વર્ષોથી ચાલી આવતી હોય છે. આ પરંપરાઓ પાછળ સ્થાનિક લોકકથાઓ, ઐતિહાસિક ઘટનાઓ અથવા કોઈ વિશેષ ધાર્મિક મહત્વ જોડાયેલું હોઈ શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, કેટલાક સ્થળોએ એવી માન્યતા હોય છે કે ભગવાનને અમુક પ્રિય વસ્તુઓ ચઢાવવાથી વિશેષ ફળ મળે છે.
- સિમ્બોલિક અર્થ: કઠોળ સામાન્ય રીતે વૃદ્ધિ, સમૃદ્ધિ અને જીવનના પ્રતીક તરીકે જોવામાં આવે છે. મગનો પ્રસાદ અર્પણ કરીને, ભક્તો ભગવાન પાસેથી જીવનમાં સુખ, સમૃદ્ધિ અને પ્રગતિના આશીર્વાદ માંગે છે.
ટૂંકમાં, રથયાત્રામાં મગનો પ્રસાદ ધરાવવા પાછળ સ્વાસ્થ્ય, સાત્વિકતા, સરળતા અને પરંપરાગત માન્યતાઓ જેવા અનેક કારણો સંકળાયેલા હોઈ શકે છે. આ પ્રસાદ ભક્તોને શ્રદ્ધા અને ભક્તિ સાથે ભગવાનની કૃપા પ્રાપ્ત કરવાનો અવસર પૂરો પાડે છે.
