શનિવાર બપોરે 1 વાગ્યાના અરસામાં પાકિસ્તાનમાં 5.8 તીવ્રતાનો નાપાસો તીવ્રતાનો ભૂકંપ આવ્યો હતો, જેના ઝટકા જમ્મુ-કાશ્મીર સહિત અનેક વિસ્તારોમાં અનુભવાયા હતા. ભૂકંપનું કેન્દ્રબિંદુ જમીનથી માત્ર 10 કિલોમીટર ઊંડાણે હતું, જેની ભૂમધ્ય રેખા ઉપર સ્થાનાક 33.63 ડિગ્રી ઉત્તર અક્ષાંશ અને 72.46 ડિગ્રી પૂર્વ રેખાંશ નોંધાયું હતું.
પાકિસ્તાન યુરેશિયન અને ઇન્ડિયન ટેક્ટોનિક પ્લેટના સીમાડે આવેલો દેશ છે અને એટલે કરીને આ પ્રદેશ ભૂકંપ માટે ખૂબ જ સંવેદનશીલ માનવામાં આવે છે. બાલોચિસ્તાન, ખૈબર પખ્તૂનખ્વા, ફેડરલી એડમિનિસ્ટર્ડ ટ્રાયબલ એરિયાઝ અને ગિલગિત-બાલ્તિસ્તાન યુરેશિયન પ્લેટના દક્ષિણ ભાગે આવેલ છે, જ્યારે સિંધ, પંજાબ અને પાકિસ્તાની કબજા હેઠળના જમ્મુ-કાશ્મીર ઇન્ડિયન પ્લેટના ઉત્તર-પશ્ચિમ ભાગે આવેલ છે. આ પ્લેટો વચ્ચેની ટક્કર હોવાને કારણે પાકિસ્તાનમાં વારંવાર ધૃજનક ભૂકંપ આવતા રહે છે.
કેટલું તીવ્ર, કેટલું જોખમી?
ભૂકંપ કેટલો ખતરનાક છે? તે રિક્ટર સ્કેલ પર માપવામાં આવે છે. ભૂકંપમાં, રિક્ટર સ્કેલનો દરેક સ્કેલ અગાઉના સ્કેલ કરતા ૧૦ ગણો વધુ ખતરનાક હોય છે.
- ૦ થી ૧.૯ ની તીવ્રતાવાળા ધરતીકંપ માત્ર સિસ્મોગ્રાફ દ્વારા શોધી શકાય છે.
- જ્યારે ૨ થી ૨.૯ ની તીવ્રતાનો ભૂકંપ આવે છે, ત્યારે થોડું કંપન થાય છે.
- જ્યારે૩ થી ૩.૯ની તીવ્રતાનો ભૂકંપ આવે છે ત્યારે એવું લાગે છે કે જાણે કોઈ ટ્રક ત્યાંથી પસાર થઈ ગઈ હોય.
- ૪ થી ૪.૯ની તીવ્રતાના ભૂકંપમાં વિન્ડો તૂટી શકે છે. દિવાલો પર લટકતી ફ્રેમ્સ પડી શકે છે.
- ૫ થી ૫.૯ની તીવ્રતાના ભૂકંપમાં ઘરનું ફર્નિચર હલી શકે છે.
- ૬ થી ૬.૯ ની તીવ્રતાનો ધરતીકંપ ઇમારતોના પાયામાં તિરાડ પડી શકે છે, જેનાથી ઉપરના માળને નુકસાન થાય છે.
- જ્યારે ૭ થી ૭.૯ની તીવ્રતાનો ભૂકંપ આવે છે ત્યારે ઇમારતો ધરાશાયી થાય છે.
- ૮ થી ૮.૯ની તીવ્રતાના ભૂકંપમાં ઈમારતો તેમજ મોટા પુલ ધરાશાયી થઈ શકે છે.
- ૯ કે તેથી વધુ તીવ્રતાનો ધરતીકંપ મોટાપાયે વિનાશનું કારણ બને છે. જો કોઈ ખેતરમાં ઊભું હોય, તો તે પૃથ્વીને ધ્રુજારી જોશે. જો સમુદ્ર નજીક છે, તો સુનામી આવી શકે છે.
