નેપાળમાં યુવાનોથી પ્રેરિત જનરલ-ઝેડ વિરોધ પ્રદર્શનોએ દેશને હચમચાવી નાખ્યો છે. ભ્રષ્ટાચાર, બેરોજગારી અને સોશિયલ મીડિયા પર પ્રતિબંધ સામે વિરોધીઓ રસ્તા પર ઉતરી આવ્યા હતા અને અનેક સરકારી અને ઐતિહાસિક ઇમારતોમાં તોડફોડ કરી હતી. આ વિરોધ પ્રદર્શનોમાં મુખ્યત્વે જનરલ-ઝેડ યુવાનો હાજર રહ્યા હતા, જેઓ સરકારની નીતિઓથી નિરાશ હતા. 8 સપ્ટેમ્બરથી શરૂ થયેલા વિરોધ પ્રદર્શનો ટૂંક સમયમાં હિંસક બન્યા. આ પછી તોડફોડ, આગચંપી અને હિંસાનો સમયગાળો શરૂ થયો. આંદોલનને કારણે અત્યાર સુધીમાં 35 થી વધુ લોકોનાં મોત થયા છે. ચાલો તમને જણાવીએ કે આ આંદોલનથી નેપાળની કઈ મુખ્ય સરકારી અને ઐતિહાસિક ઇમારતોને નુકસાન થયું છે.
વડા પ્રધાન કેપી શર્મા ઓલીને રાજીનામું આપવાની ફરજ પાડવામાં આવી, અને સેના તૈનાત કરવામાં આવી. વિરોધીઓએ સંસદ ભવન, સુપ્રીમ કોર્ટ, વડા પ્રધાન નિવાસસ્થાન અને ઐતિહાસિક સિંહ દરબાર મહેલમાં આગ લગાવી, જેનાથી દેશના સાંસ્કૃતિક વારસાને ન ભરવાપાત્ર નુકસાન થયું.
01. સિંહ દરબાર, કાઠમંડુ
વિરોધીઓએ મુખ્યત્વે સિંહ દરબાર મહેલમાં આગ લગાવી હતી. તે નેપાળના વહીવટી અને ઐતિહાસિક વારસાનું પ્રતીક છે. આ મહેલને આગ લગાવીને સંપૂર્ણપણે નાશ કરવામાં આવ્યો હતો. આ દરબારમાં સંસદ, વડા પ્રધાન કાર્યાલય સહિત અનેક મંત્રાલયો આવેલા હતા. સિંહ દરબાર મહેલનો ઇતિહાસ નેપાળના રાણા શાસન સાથે જોડાયેલો છે. તે જૂન 1908 માં ચંદ્ર શમશેર જંગ બહાદુર રાણા દ્વારા બનાવવામાં આવ્યો હતો, જે તે સમયે એશિયાનો સૌથી મોટો મહેલ હતો. તેમાં 1700 થી વધુ રૂમ છે. તે સમયે તેનો ખર્ચ 5 મિલિયન નેપાળી રૂપિયા હતો. નિયો-ક્લાસિકલ શૈલીમાં બનેલો, આ મહેલ રાણા પરિવારની શક્તિનું પ્રતીક હતો, જ્યાંથી નેપાળનો વહીવટ ચલાવવામાં આવતો હતો. 1973 માં થયેલા આગજનીમાં તેનો મોટાભાગનો ભાગ નુકસાન પામ્યો હતો, પરંતુ પશ્ચિમ ભાગ પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવ્યો હતો. આજે તે સરકારી કચેરીઓ, સંસદ અને મંત્રાલયોનું કેન્દ્ર છે, જે નેપાળના રાજકીય ઇતિહાસની સાક્ષી આપે છે. વિરોધીઓ દ્વારા તેના વિનાશથી દેશની સાંસ્કૃતિક ઓળખને ભારે ફટકો પડ્યો છે, કારણ કે તેમાં કિંમતી ઐતિહાસિક દસ્તાવેજો સંગ્રહિત હતા.
02. નેપાળનું સંસદ ભવન
હિંસક આંદોલન દરમિયાન, વિરોધીઓએ સિંહ દરબાર સંકુલમાં સ્થિત સંસદ ભવનને પણ આગ ચાંપી દીધી હતી. આ સંઘીય સંસદ ભવન નેપાળની લોકશાહી વ્યવસ્થાનું પ્રતીક છે. તેની સ્થાપના 1959 માં થઈ હતી. ત્યારથી, નેપાળમાં સંસદીય વ્યવસ્થા શરૂ થઈ. વિરોધીઓએ તેમાં તોડફોડ કરી અને ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી ગ્રેફિટી બનાવી.
03. સુપ્રીમ કોર્ટ
વિરોધીઓએ પસંદગીપૂર્વક સરકારી અને ઐતિહાસિક ઇમારતોને નિશાન બનાવી હતી. આમાં નેપાળની સુપ્રીમ કોર્ટનો પણ સમાવેશ થાય છે. સુપ્રીમ કોર્ટની ઇમારત 1956 માં બનાવવામાં આવી હતી. તે ન્યાયતંત્રની સ્વતંત્રતાનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. વિરોધ દરમિયાન, વિરોધીઓએ પરિસરમાં આગ લગાવી દીધી હતી. ઘણા કાનૂની દસ્તાવેજો, રેકોર્ડ અને મહત્વપૂર્ણ ન્યાયિક રૂમોને નુકસાન થયું હતું.
04. નેપાળી કોંગ્રેસનું મુખ્યાલય
વિરોધ પ્રદર્શન દરમિયાન, વિરોધીઓએ હોબાળો પણ મચાવ્યો અને નેપાળી કોંગ્રેસના મુખ્યાલયમાં ભયંકર આગચંપી કરી. નેપાળી કોંગ્રેસ મુખ્યાલય 1940 ના દાયકાનું છે, જ્યારે પાર્ટીની સ્થાપના થઈ હતી અને તે સ્વતંત્રતા ચળવળમાં સક્રિય હતી. આ ઇમારતોના વિનાશથી નેપાળના ઇતિહાસને પણ મોટું નુકસાન થયું છે. આ હુમલાઓમાં ઐતિહાસિક દસ્તાવેજો અને રેકોર્ડ સહિત $1.4 બિલિયનનું નુકસાન થયું હોવાનો અંદાજ છે.
05. રાષ્ટ્રપતિ મહેલ (શીતલ નિવાસ), મહારાજગંજ, કાઠમંડુ
આ નેપાળના રાષ્ટ્રપતિનું સત્તાવાર નિવાસસ્થાન છે. વિરોધીઓએ આ ઇમારતને પણ નિશાન બનાવી હતી અને તેને આગ ચાંપી દીધી હતી. રાષ્ટ્રપતિ ગૃહમાં પણ તોડફોડ કરવામાં આવી હતી. આ ઉપરાંત, અહીંથી મહત્વપૂર્ણ વસ્તુઓ, ખુરશીઓ, સોફા અને અન્ય વસ્તુઓ છીનવી લેવામાં આવી હતી. રાષ્ટ્રપતિ ગૃહ 1924 માં ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન ચંદ્ર શમશેર રાણા દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું હતું. બાદમાં તેનું નામ શીતલ નિવાસ રાખવામાં આવ્યું. 1948 માં, ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન ચંદ્ર શમશેરના પુત્ર કૃષ્ણ શમશેરે રાજકીય દબાણ હેઠળ તેને સરકારને સોંપી દીધું.
06. આંતરરાષ્ટ્રીય સંમેલન કેન્દ્ર
વિરોધીઓએ આ ઇમારતને પણ આગ ચાંપી દીધી અને તોડફોડ કરી. તેને નેપાળ ઇન્ટરનેશનલ કન્વેન્શન સેન્ટર અને બિરેન્દ્ર ઇન્ટરનેશનલ કન્વેન્શન સેન્ટર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવતું હતું. તે કાઠમંડુના નવા બાણેશ્વર વિસ્તારમાં આવેલું છે. આ કેન્દ્રની સ્થાપના 1993 માં ચીનની મદદથી કરવામાં આવી હતી. તે એક બહુહેતુક આધુનિક સુવિધા કેન્દ્ર છે, જેમાં નેપાળની ફેડરલ સંસદની બેઠકો પણ યોજાતી હતી. તેની સ્થાપત્ય મિશ્રિત છે. તે આધુનિક ડિઝાઇનને નેપાળી પરંપરાગત શૈલીઓ સાથે જોડે છે.
07. રાજકીય નેતાઓના વૈભવી હોટલો અને રહેઠાણો
હિંસા દરમિયાન, વિરોધીઓએ નેપાળમાં ઘણી મોટી લક્ઝરી હોટલોને પણ નિશાન બનાવી હતી. આમાં નેપાળની મુખ્ય હિલ્ટન હોટલનો પણ સમાવેશ થાય છે. કાઠમંડુમાં સ્થિત આ ફાઇવ સ્ટાર હોટલને રાજધાનીમાં પ્રગતિ અને વૈશ્વિક રોકાણનું પ્રતીક માનવામાં આવતી હતી. પરંતુ તેને આગ પણ લગાવી દેવામાં આવી હતી. આ ઉપરાંત હયાત રીજન્સીનો પણ નાશ કરવામાં આવ્યો હતો. બૌદ્ધ વિસ્તારની નજીક હોવાથી, તે પર્યટન અને ધાર્મિક દૃષ્ટિકોણથી મહત્વપૂર્ણ હોટલોમાંની એક હતી.
08. પ્રધાનમંત્રી નિવાસસ્થાન
વિરોધ પ્રદર્શન દરમિયાન, ઝેન-જી આંદોલનકારીઓએ નેપાળના વડા પ્રધાન કેપી શર્મા ઓલીના નિવાસસ્થાનને પણ આગ ચાંપી દીધી હતી. આ ઉપરાંત, ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન શેર બહાદુર દેઉબાનું ઘર પણ સળગાવી દેવામાં આવ્યું હતું. વડા પ્રધાનનું નિવાસસ્થાન કાઠમંડુના બાલુવાતારમાં આવેલું છે.
