આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ મથક (ISS) માં 18 દિવસ વિતાવ્યા પછી, ભારતીય અવકાશયાત્રી શુભાંશુ શુક્લા સોમવારે પૃથ્વી પર પાછા ફરવા માટે રવાના થશે. શુક્લા રાકેશ શર્મા (1984) પછી અવકાશમાં મુસાફરી કરનાર બીજા ભારતીય અવકાશયાત્રી છે. ‘એક્સિઓમ સ્પેસ’ એ એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે, “પૃથ્વી પર 22.5 કલાકની મુસાફરી પછી, ક્રૂ સવારે 4:31 વાગ્યે (મંગળવાર ભારતીય સમય મુજબ બપોરે 3:01 વાગ્યે) કેલિફોર્નિયા કિનારે ઉતરવાની અપેક્ષા છે.”
આખી પ્રક્રિયા ઓટોમેટેડ હશે
ડ્રેગન અવકાશયાનને આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ મથકથી અલગ કરવાની પ્રક્રિયા સંપૂર્ણપણે સ્વચાલિત હશે. અનડોક કર્યા પછી, ડ્રેગન એન્જિન જરૂરી ઊર્જા ઉત્પન્ન કરવા માટે ચોક્કસ પ્રક્રિયાઓમાંથી પસાર થશે જેથી તે આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ મથકથી સુરક્ષિત રીતે દૂર રહી શકે અને પૃથ્વી પર પ્રવેશની પ્રક્રિયા શરૂ કરી શકે.
પૃથ્વી પર પાછા ફરવામાં કેટલો સમય લાગશે?
પૃથ્વી પર પાછા ફરતી વખતે, અવકાશયાન લગભગ 1,600 ડિગ્રી સેલ્સિયસ તાપમાનનો સામનો કરશે. પેરાશૂટ બે તબક્કામાં કામ કરશે. પ્રથમ તબક્કામાં, સ્થિરતા પેરાશૂટ લગભગ 5.7 કિલોમીટરની ઊંચાઈએ કામ કરશે અને પછી બીજા તબક્કામાં, મુખ્ય પેરાશૂટ લગભગ બે કિલોમીટરની ઊંચાઈએ કામ કરશે. અવકાશયાન ‘અનડોકિંગ’ પછી લગભગ 22.5 કલાક પછી કેલિફોર્નિયાના કિનારે ઉતરશે તેવી અપેક્ષા છે અને અવકાશ કેપ્સ્યુલને એક ખાસ જહાજ દ્વારા પાછું લાવવામાં આવશે.
“પૃથ્વી પર જલ્દી મળીશું”
રવિવારે, અભિયાનના 73 અવકાશયાત્રીઓએ એક્સિઓમ-4 મિશનના ક્રૂ માટે પરંપરાગત વિદાય સમારંભનું આયોજન કર્યું હતું, જેમાં શુક્લા, કમાન્ડર પેગી વ્હિટસન અને મિશન નિષ્ણાતો પોલેન્ડના સ્લેવોજ ઉજ્નાન્સ્કી-વિસ્નીવસ્કી અને હંગેરીના ટિબોર કાપુનો સમાવેશ થાય છે. એક્સિઓમ-4 મિશન ચાર દાયકાથી વધુ સમય પછી ભારત, પોલેન્ડ અને હંગેરીના અવકાશમાં પાછા ફરવાનું પ્રતીક છે. “પૃથ્વી પર ટૂંક સમયમાં મળીશું,” શુક્લાએ રવિવારે આંતરરાષ્ટ્રીય અવકાશ મથક ખાતે વિદાય સમારંભમાં કહ્યું.
અવકાશમાંથી ભારત કેવું દેખાય છે?
શુક્લાએ એ સમયને યાદ કર્યો જ્યારે તેમના આદર્શ રાકેશ શર્મા 41 વર્ષ પહેલાં અવકાશમાં ગયા હતા અને ત્યાંથી ભારત કેવું દેખાતું હતું તેનું વર્ણન કર્યું. શુક્લાએ કહ્યું, “આપણે બધા આજે પણ ઉપરથી ભારત કેવું દેખાય છે તે જાણવા માટે ઉત્સુક છીએ. આજનો ભારત મહત્વાકાંક્ષી દેખાય છે. આજનો ભારત નિર્ભય દેખાય છે, આજનો ભારત આત્મવિશ્વાસપૂર્ણ દેખાય છે. આજનો ભારત ગર્વથી ભરેલો દેખાય છે.” તેમણે કહ્યું, “આ બધા કારણોસર, હું ફરી એકવાર કહી શકું છું કે આજનો ભારત હજુ પણ ‘સારે જહાં સે અચ્છા’ દેખાય છે.”
શુભાંશુ શુક્લાએ શું કહ્યું?
શુક્લાએ કહ્યું, “મેં 25 જૂને ફાલ્કન-9 પર ઉડાન ભરી ત્યારે મેં ક્યારેય આની કલ્પના કરી નહોતી. મને લાગે છે કે તેમાં સામેલ લોકોના કારણે તે અવિશ્વસનીય રહ્યું છે. મારી પાછળ ઉભેલા લોકોએ (એક્સપીડિશન 73 ક્રૂ) અમારા માટે આને ખરેખર ખાસ બનાવ્યું છે. હું અહીં આવીને અને તમારા જેવા વ્યાવસાયિકો સાથે કામ કરીને ખૂબ જ ખુશ છું.”
પૃથ્વી પર આવ્યા પછી શું થશે?
પૃથ્વીના પર્યાવરણ માટે યોગ્ય સ્થિતિમાં પાછા ફરવા માટે અવકાશયાત્રીઓને પુનર્વસનમાં લગભગ સાત દિવસ વિતાવવા પડશે. અવકાશયાત્રીઓએ અવકાશ મથક પર વજનહીનતાની વિરુદ્ધ પૃથ્વીના ગુરુત્વાકર્ષણના પ્રભાવ હેઠળ જીવનને સમાયોજિત કરવું પડશે. શુક્લા માટે આ એક ઐતિહાસિક યાત્રા રહી છે, જે ISS ની મુલાકાત લેનારા પ્રથમ ભારતીય બન્યા છે.
