વિદેશ જવા પાસપોર્ટ સૌથી મહત્ત્વનો પુરાવો છે. ગુજરાત સહિત દેશભરમાંથી ગુનેગારો ભારત છોડીને ભાગી ન જાય તે માટે મોટો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. જે વ્યક્તિ વિરુદ્ધ નાનો-મોટો કોઈ ગુનો નોંધાયો હશે તો તેને નવો પાસપોર્ટ માત્ર એક વર્ષ માટે જ મળશે. આવા વ્યક્તિએ વિદેશ ફરવા જવું હશે તો પણ કોર્ટની મંજૂરી લેવી પડશે. ક્રિમિનલ હિસ્ટ્રી ધરાવતા વ્યક્તિને જો પાસપોર્ટ રિન્યુ કરાવવો હશે તો તેમાં પણ આ નિયમ લાગુ પડશે.
પાસપોર્ટ કઢાવવા માટે પણ કોર્ટની મંજૂરી લેવાની રહેશે. પાસપોર્ટનું કામ કરતાં પોલીસ કર્મચારીઓના કહેવા મુજબ, અત્યાર સુધી દરેક વ્યક્તિને 10 વર્ષનો પાસપોર્ટ મળતો હતો પરંતુ હવેથી નાના ગુનો પણ નોંધાયેલો હશે તો માત્ર એક જ વર્ષનો પાસપોર્ટ મળશે. પોલીસ સ્ટેશનથી આવતા અભિપ્રાયમાં પોલીસે જે તે વ્યક્તિના ગુનાનું વર્ગીકરણ દર્શાવવું પડશે. ગુનાહિત ઈતિહાસ ધરાવતાં વ્યક્તિએ પોસપોર્ટ માટે કોર્ટની મંજૂરી લેવી પડશે. પાસપોર્ટ કઢાવવા માટે કોર્ટમાં રૂ. 50 હજારથી બે લાખ ડિપોઝીટ પેટે જમા કરાવવા પડશે. કોર્ટની મંજૂરી બાદ પાસપોર્ટ મળ્યા પછી એક અઠવાડિયામાં કોર્ટમાં જમા કરાવવો પડશે. જે બાદ ડિપોઝિટ પાછી મળશે.
જૂના અરજદારો માટે વિકલ્પ
1 ઑક્ટોબર, 2023 પહેલાં જન્મેલા લોકો નીચે આપેલા દસ્તાવેજોમાંથી કોઈ એક દસ્તાવેજનો જન્મના પુરાવા તરીકે ઉપયોગ કરી શકે છે.
- સરકારી સેવા રૅકોર્ડની કોપી
- પાન કાર્ડ
- ડ્રાઇવિંગ લાયસન્સ
- શાળા છોડ્યાનું પ્રમાણપત્ર
- મેટ્રિક સર્ટિફિકેટ
- પબ્લિક લાઇફ ઇન્સ્યોરન્સ બિઝનેસ પોલિસી બોન્ડ
- આધાર કાર્ડ તથા ઈ-આધાર
- EPIC -ઈલેક્શન ફોટો આઇડેન્ટિટી કાર્ડ
- એડ્રેસ ડિજિટલી એમ્બેડ થશે
પાસપોર્ટ માટે એડ્રેસના પુરાવા તરીકે રેસિડેન્શિયલ એડ્રેસનું ડિજિટલ એમ્બેડિંગ થશે. સુરક્ષા અને ગોપનીયતામાં સુધારો કરવાના હેતુ સાથે પાસપોર્ટના અંતિમ પેજ પર હવે રેસિડેન્શિયલ એડ્રેસ પ્રિન્ટ કરવામાં આવશે નહીં. તેના બદલે આ ડેટા બારકોડમાં સ્ટોર કરવામાં આવશે. જેથી ઇમિગ્રેશન ઑફિસર જરૂર પડે તો બારકોડ સ્કેન કરી એડ્રેસ વિશે માહિતી મેળવી શકશે.
એડ્રેસના પુરાવા માટે આ દસ્તાવેજો જરૂરી
- વીજ બિલ
- ટેલિફોન બિલ (પોસ્ટ-પેઇડ મોબાઇલ તથા લેન્ડલાઇન)
- પાણીનું બિલ
- આધાર કાર્ડ
- રેન્ટ એગ્રિમેન્ટ
- ઇન્કમ ટેક્સ એસેસમેન્ટ ઓર્ડર
- ઈલેક્શન કમિશન પિક્ચર આઇડી કાર્ડ
- ગેસ કનેક્શનના પુરાવા
- ઔપચારિક લેટરહેડ સાથે એમ્પ્લોયમેન્ટ સર્ટિફિકેટ
- વાલીના પાસપોર્ટની નકલ ( જો અરજદાર સગીર હોય)
- સ્પાઉસની પાસપોર્ટ નકલ
તાજેતરમાં પ્રકાશિત થયેલા 2025 હેનલી પાસપોર્ટ ઇન્ડેક્સ અનુસાર, ભારતનો પાસપોર્ટ 80મા ક્રમે છે, જે અલ્જેરિયા, ઇક્વેટોરિયલ ગિની અને તાજિકિસ્તાન સાથેનું સ્થાન છે. કુલ 227 દેશોમાંથી 193 દેશોમાં પ્રવેશ સાથે સિંગાપોરનો પાસપોર્ટ પ્રથમ ક્રમે છે. ત્યારબાદ જાપાન અને દક્ષિણ કોરિયાના પાસપોર્ટ 190 દેશોમાં પ્રવેશ સાથે બીજા સ્થાને છે. જ્યારે ત્રીજા સ્થાને સાત દેશોના પાસપોર્ટ છે, જેમાં ડેનમાર્ક, ફિનલેન્ડ, ફ્રાન્સ, જર્મની, આયર્લેન્ડ, ઇટાલી અને સ્પેનનો સમાવેશ થાય છે, જેમને 189 દેશોમાં પ્રવેશની મંજૂરી છે.
