ભારતે પહેલી સ્વદેશી મેલેરિયા રસી બનાવીને મેલેરિયા સામેની લડાઈમાં મોટી સફળતા મેળવી છે. આ રસી મેલેરિયા ફેલાવતા પ્લાઝમોડિયમ ફાલ્સીપેરમ સામે અસરકારક હોવાનું જાણવા મળ્યું છે અને મેલેરિયાના સમુદાય ટ્રાન્સમિશનને રોકવામાં પણ અસરકારક છે. આઈસીએમઆરના ભુવનેશ્વર સ્થિત પ્રાદેશિક તબીબી સંશોધન કેન્દ્રે આ અદ્યતન મેલેરિયા રસી એડફાલ્સિવેક્સ વિકસાવી છે.
દિલ્હી સ્થિત ઇન્ડિયન કાઉન્સિલ ઓફ મેડિકલ રિસર્ચ (આઈસીએમઆર) એ રસીના વાણિજ્યિક ઉત્પાદન માટે ટેકનોલોજી ટ્રાન્સફર માટે રસીની અભિવ્યક્તિ (EOI) અથવા પાત્ર સંસ્થાઓ, કંપનીઓ અને ઉત્પાદકો પાસેથી અરજીઓ આમંત્રિત કરી છે.
આ રસીની વિશેષતા શું છે
આ વિશ્વની સૌથી અદ્યતન મેલેરિયા રસીઓમાંની એક છે. આ રસીની ખાસ વાત એ છે કે તે લોહીમાં પહોંચતા પહેલા મેલેરિયા પરોપજીવી રોકે છે. તે મચ્છરો દ્વારા તેના સમુદાયને ફેલાતા અટકાવે છે. તે લેક્ટોકોકસ લેક્ટિસ બેક્ટેરિયાની મદદથી તૈયાર કરવામાં આવી છે, જેનો ઉપયોગ સામાન્ય રીતે દહીં અને ચીઝ બનાવવામાં થાય છે. આ ટેકનોલોજીનું પ્રી-ક્લિનિકલ વેલિડેશન ICMR-NIMR (નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ મેલેરિયા રિસર્ચ), અન્ય ICMR સંલગ્ન સંસ્થાઓ અને નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઇમ્યુનોલોજીના સહયોગથી કરવામાં આવ્યું હતું.
રસીએ પ્રી-ક્લિનિકલ તબક્કામાં સારું પ્રદર્શન કર્યું. પ્રી-ક્લિનિકલ ડેટા સૂચવે છે કે આ રસીના હાલના સિંગલ-સ્ટેજ રસીઓ કરતાં ઘણા ફાયદા હોઈ શકે છે, જેમાં બે પરોપજીવી તબક્કાઓને લક્ષ્ય બનાવીને વ્યાપક રક્ષણ, વધુ સારી લાંબા ગાળાની રોગપ્રતિકારક શક્તિ અને ઓરડાના તાપમાને નવ મહિનાથી વધુ સમય સુધી કાર્યક્ષમતા જાળવી રાખવાનો સમાવેશ થાય છે. એડફાલ્સિવેક્સ એક બહુ-તબક્કાની રસી છે, જે વ્યક્તિઓને મેલેરિયાથી બચાવવા તેમજ સમુદાય ટ્રાન્સમિશન અટકાવવા માટે રચાયેલ છે.
ભારત મેલેરિયાને નાબૂદ કરવા માટે પ્રયત્નશીલ છે
મેલેરિયા રોગ પ્લાઝમોડિયમ પરોપજીવી દ્વારા થાય છે. મનુષ્યોમાં તે માદા એનોફિલિસ મચ્છરો દ્વારા ફેલાય છે. ભારત મેલેરિયાને નાબૂદ કરવા માટે પ્રયત્નશીલ છે. 2015-2023 વચ્ચે મેલેરિયાના કેસોમાં 80.5 ટકાનો ઘટાડો થતાં, ભારત 2024 માં વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થાના હાઈ બર્ડન ટુ હાઈ ઈમ્પેક્ટ (HBHI) જૂથમાંથી બહાર નીકળી ગયું.
2015 અને 2023 વચ્ચે મેલેરિયાથી થતા મૃત્યુમાં 78.38 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. ભારતનો ઉદ્દેશ્ય ૨૦૨૭ સુધીમાં મેલેરિયાના કેસોને શૂન્ય કરવા અને 2030 સુધીમાં મેલેરિયાને સંપૂર્ણપણે નાબૂદ કરવાનો છે. રસીના વિકાસ સાથે, ભારત દેશમાંથી મેલેરિયાને વધુ અસરકારક રીતે નાબૂદ કરવામાં સક્ષમ બનશે. નોંધનીય છે કે વૈશ્વિક સ્તરે દર વર્ષે લગભગ ૨૬.૩ કરોડ લોકો મેલેરિયાથી પ્રભાવિત થાય છે અને છ લાખથી વધુ લોકો મૃત્યુ પામે છે.
