મુંબઈના લાલબાગ ચા રાજા ગણપતિ પંડાલમાં ભક્તો સાથે થયેલા કથિત અમાનવીય વર્તન અને ભેદભાવ અંગે એક મોટો વિવાદ ઉભો થયો છે. વકીલો આશિષ રાય અને પંકજ કુમાર મિશ્રાએ મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય માનવ અધિકાર આયોગ (MSHRC) માં ઔપચારિક ફરિયાદ નોંધાવી છે. ફરિયાદમાં મુંબઈ પોલીસ કમિશનર અને મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય સચિવનું પણ નામ છે. ફરિયાદનો મુખ્ય મુદ્દો VIP/નોન-VIP દર્શન પ્રણાલી છે, જે કથિત રીતે સામાન્ય ભક્તો સાથે ભેદભાવ છે.
ફરિયાદીઓનો આરોપ છે કે બાળકો, મહિલાઓ, વૃદ્ધો, દિવ્યાંગો અને ગર્ભવતી મહિલાઓ સહિત સામાન્ય શ્રદ્ધાળુઓને કોઈપણ પ્રકારની મૂળભૂત સુવિધાઓ વિના 48 કલાક સુધી એક જ લાઈનમાં રાહ જોવી પડે છે. એવો પણ આરોપ છે કે મંડપ સંચાલકો અને બાઉન્સરો ભક્તોને ધક્કો મારે છે અને અપશબ્દોનો ઉપયોગ પણ કરે છે. ફરિયાદમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે પોલીસ અધિકારીઓ VIP લોકોને આરામથી ફોટોગ્રાફ્સ અને વીડિયો લેવાની મંજૂરી આપે છે, પરંતુ સામાન્ય લોકોને તાત્કાલિક દર્શન કરવાથી રોકવામાં આવે છે.
આશિષ રાય અને પંકજ કુમાર મિશ્રાએ અગાઉ 14 સપ્ટેમ્બર, 2024 અને 22 સપ્ટેમ્બર, 2023 ના રોજ મુંબઈ પોલીસ કમિશનરને ફરિયાદ પણ નોંધાવી હતી, પરંતુ કોઈ નક્કર કાર્યવાહી કરવામાં આવી ન હતી. હવે તેમણે MSHRC ને આ મામલાની તપાસ કરવા અને શક્ય તેટલી વહેલી તકે કાર્યવાહી કરવા અપીલ કરી છે.
આ બાબતની તાત્કાલિક તપાસ થવી જોઈએ અને દોષિતો સામે કાર્યવાહી થવી જોઈએ. બંધારણની કલમ 14 હેઠળ તમામ ભક્તો માટે સમાનતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે, VIP/નોન-VIP દર્શન પ્રણાલી તાત્કાલિક બંધ થવી જોઈએ. VIP આવે ત્યારે સામાન્ય ભક્તોના દર્શનમાં અવરોધ ન આવે તે માટે યોગ્ય વ્યવસ્થા કરવી જોઈએ. બંધારણની કલમ 21 હેઠળ બાળકો, મહિલાઓ અને વૃદ્ધો જેવા સંવેદનશીલ વર્ગો માટે મજબૂત સુરક્ષા અને સુવિધાઓ પૂરી પાડવી જોઈએ જેથી ભવિષ્યમાં આવી ઘટનાઓને અટકાવી શકાય. પંડાલમાં જ ખાસ પોલીસ વહીવટ ગોઠવવો જોઈએ જેથી કોઈપણ પ્રકારની ગેરવર્તણૂક કે છેડતીની ફરિયાદ તાત્કાલિક નોંધાઈ શકે. આવી ઘટનાઓ ફરીથી ન બને તે માટે સુરક્ષા પગલાં લેવાની ભલામણ કરવી જોઈએ.
મુંબઈના સૌથી પ્રતિષ્ઠિત ગણેશ પંડાલોમાંના એક લાલબાગ ચા રાજા ગણેશ મંડળને આ કેસમાં MHRC દ્વારા સમન્સ પાઠવવામાં આવે તેવી શક્યતા છે. લાખો લોકો લાલબાગ કા રાજાના દર્શન કરવા આવે છે, જેમાં સામાન્ય અને VIP માટે અલગ-અલગ લાઇનો હોય છે. VIP 5 મિનિટમાં દર્શન કરી શકે છે, જ્યારે એક સામાન્ય ભક્તને 24 થી 48 કલાક સુધી લાઇનમાં ઊભા રહેવું પડે છે. આ સમય દરમિયાન, ઘણા લોકોની હાલત પણ બગડે છે. ઘણી વખત ભક્તો મંડળના કાર્યકરોના ગેરવર્તણૂકથી પરેશાન થાય છે.
